Eenzaamheid doorbreken

Het afgelopen jaar hebben we veel in moeten leveren aan de mogelijkheden om fysiek contact te hebben met elkaar. Het viel mij op dat er regelmatig aandacht werd geschonken aan eenzaamheid doorbreken en dat deed mij goed.

We worden in de media overspoeld met leefstijladviezen om gezond oud te worden. Hoeveel advertenties zie je dagelijks voorbij komen die ons behoeden voor de gevolgen van ongezonde voeding, roken en inactiviteit? Gek genoeg worden we nooit gewaarschuwd voor de invloed die eenzaamheid op ons heeft.

Cijfers over eenzaamheid en levensverwachting

Een recente meta-analyse (Holt-Lunstad J 2015), waarbij 3 miljoen mensen over een periode van 34 jaar zijn gevolgd, suggereert dat eenzaamheid meer invloed heeft op de levensverwachting dan obesitas, roken of alcoholisme. Bij de kans op vervroegd overlijden maken de onderzoekers onderscheid tussen sociale isolatie (29%), eenzaamheid (26%) en alleenstaand zijn (32%). Hoewel alleenstaand het hoogste scoort, kan een verkorte levensverwachting simpelweg ook het gevolg zijn van het niet op tijd hulp kunnen krijgen, omdat er niemand anders was. Het beeld is daarmee een klein beetje vertekend (Chivo 2016).

Eenzaamheid kan gepaard gaan met negatieve gevoelens, het gevoel van leegte, verdriet of angst. Vaak komen mensen in een vicieuze cirkel terecht. Verhoogde ontstekingswaarden, slaapproblemen en ongezond (eet)gedrag zijn veelvoorkomende problemen. Helaas blijft eenzaamheid onder alle leeftijdsgroepen toenemen. Dit was al zo voordat de corona pandemie uitbrak.

Je kunt eenzaam zijn in je eentje, in een groep en ook in een huwelijk

We hebben veel meer oog voor depressie en eenzaamheid tijdens deze corona pandemie, maar eenzaamheid is van alle tijden. Een lockdown hoeft zelfs niet eens gevolgen te hebben voor de mate waarin mensen zich eenzaam voelen. Het draait namelijk niet om fysieke isolatie maar om sociale isolatie.

Je kunt allerlei leuke dingen ondernemen met vrienden, collega’s en familie, maar wanneer je geen sociale verbondenheid voelt, ontbreekt het aan de onderlinge relatie. Zijn ze niet oprecht geïnteresseerd in je? Kan je je verhaal niet bij hen kwijt en heb je steeds meer het gevoel er niet bij te horen of hen zelfs tot last te zijn? Dan kun je nog zoveel fysieke afspraken hebben met mensen, maar dan voel je je knap eenzaam! Ook een huwelijk wat al jaren niet lekker loopt waarbij je compleet langs elkaar heen leeft, is een erg eenzaam bestaan.

Eenzaam zijn in een huwelijk geeft heel duidelijk aan dat fysiek contact en/of huidcontact niet de sleutel is om het eenzaamheidsprobleem op te lossen. Maar wat draagt dan wel bij aan het verminderen van gevoelens van eenzaamheid?

Het draait om echt contact en een goede relatie

Echt contact hebben met elkaar gaat over het delen van (positieve) emoties, terwijl je volledig op elkaar gericht bent. Dat kan ook digitaal en dat is wat de meeste mensen al vele malen ervaren hebben. In een chat is het bijvoorbeeld mogelijk dat je alleen maar bezig bent met de persoon aan de andere kant. Je ziet dat hij/zij typt en je wacht gespannen het antwoord af. Je ervaart emotie, volledige betrokkenheid en je reageert meteen. Dit is echt contact, ook al is het digitaal. Hetzelfde kan ook via video, zolang je maar volledig op elkaar gericht bent en niet tussendoor iets anders aan het doen bent. Wanneer je elkaars kwaliteiten versterkt en elkaar keuzevrijheid geeft, resulteert echt contact ook in een goede relatie.

Eenzaamheid ontstaat als je een frustratie voelt in de basisbehoefte van sociale verbintenis, keuzevrijheid en het kunnen doen waar je goed in bent. Het is daarom belangrijk om niet alleen maar te focussen op binding.

Tips om eenzaamheid te doorbreken en het geluksgevoel te verhogen

1. Investeer in echt contact en goede relatie(s)
2. Toon dankbaarheid
3. Onderneem dingen die je niet doet uit eigenbelang

Vind je het lastig om hier concreet mee aan de slag te gaan? Ik help je graag eenzaamheid te doorbreken!